Varyak Nedir?
Varyak, genellikle tek sargılı bakır telin toroidal bir sac nüvesine sarılmasıyla elde edilir. Değişken kademeler, hareketli bir fırçanın 0 – 330° açıları arasında dönmesiyle oluşturulur. Kontrol genellikle servo motor ile yapılır ancak elle yapılan modelleri de vardır.
Varyak diğer adıyla ayarlı ototransformatör olarakta bilinir. Ayarlı ototransformatör tek sargısında sanki primer ve sekonder varmış gibi davranır. Aynı zamanda en az 3 adet bağlantıya sahip olan ayarlı ototransformatörler, genellikle 110 – 115 -120V ile 220 – 230 – 240V aralıklarında çalışırlar.
Varyak ‘ın Avantajları – Dezavantajları Nelerdir?
Diğer transformatörlere kıyasla öncelikle küçük nüvesiyle daha az sac kullanılır ve demir kayıpları azalır. Tek sargı olması sebebiyle de daha az bakır kullanılmış olur ve böylece bakır kayıpları da azalmış olur. Kaçak akıların az olmasından dolayı da regülasyon yüzdesi diğer transformatörlere göre daha iyidir.
Eğer istenilirse birçok uç dışarı çıkartılarak daha fazla sayıda gerilim değeri kolayca elde edilebilir. Ayrıca daha az malzeme kullanıldığı için diğer transformatörlere göre daha hafif, daha ekonomik ve daha verimlidir.
Varyak Nedir ? Nasıl Çalışır?
Ayarlı ototransformatörlerde tek sargı bulunurken 2 adet çıkış ucu bulunur. Bunların yanı sıra kademelerin sayısı değişkenlik gösterebilir. Genelde karşılaşılan kademe sayısı ise en az 3 şeklindedir. 2 çıkış ucundan birine giriş voltajı uygulanırken diğer uçtan da elde edilmek istenen çıkış voltajı alınır.
Akım direkt olarak girişten çıkışa doğru bir yol izler. Bu aktarım ise endüktif bir şekilde gerçekleşir. Giriş kısmı voltaj kaynağına veya genellikle şebekeye bağlanırken, çıkış kısmı ise ya kullanıma hazır halde uçlara ya da direkt olarak yüke bağlanır. Bu iki çıkışın tek uçları ise ortak bir noktada birleşiktir.